‘Met bestaande en nieuwe initiatieven bleven we in volle crisis aan de zijde staan van onze auteurs en uitgevers.’ Concreet spendeerde Sabam for Culture meer dan 1,5 miljoen euro. Dat recordbedrag ging naar bijna 700 steun- en relance-initiatieven voor de leden van Sabam, vertelt Olivier Maeterlinck, head of corporate communication & cultural affairs.
Het Sabam-repertoire in al haar vormen promoten, verspreiden en ontwikkelen, dat was waarom in 1981 de Belgische Artistieke Promotie werd opgericht. Dit cultuurfonds was een aparte organisatie met een vrij beperkt budget, terwijl haar opvolger Sabam for Culture nu onlosmakelijk deel uitmaakt van Sabam. ‘In de beginjaren konden we omgerekend iets meer dan 10.000 euro uitdelen’, vertelt Olivier Maeterlinck, head of corporate communication & cultural affairs. ‘Terwijl we nu, in 2020, spreken over een budget van 1,5 miljoen euro. En voor de ondersteuning en de relance van de culturele sector heeft het bestuursorgaan van Sabam daaraan nog een extra budget van ongeveer een half miljoen euro toegevoegd. Daardoor hebben we in 2020 bijvoorbeeld dubbel zoveel beurzen toegekend. En dat is niet eenmalig. Ook in 2021 bedraagt het totale budget van Sabam for Culture bijna 2 miljoen euro.’
‘We willen de komende jaren nog meer aandacht schenken aan het steunen van beloftevol talent en het verder professionaliseren van de sector.’ Olivier Maeterlinck, Head of corporate communication & cultural affairs
Waar haalt het fonds zijn financiële middelen?
Olivier Maeterlinck: ‘Als we auteursrechten uitbetalen aan onze leden en de auteurs die we vertegenwoordigen via buitenlandse auteursrechtenverenigingen, voorzien we daarop een solidaire afhouding voor sociale, culturele en educatieve doeleinden. Iedereen draagt zo via zijn of haar auteursrechten bij tot een wereldwijde en collectieve solidariteit onder auteurs. Hiermee wordt Sabam for Culture gefinancierd onder meer om te investeren in de creatie, exploitatie en de internationalisering van creaties in alle kunstdisciplines. De ondersteuning is gericht op vier pijlers: beurzen, prijzen, structurele steun aan beroepsfederaties en steun aan projecten & evenementen.’
Hoe werkt het fonds?
‘Wat het fonds uitkeert, vorderen we op een later tijdstip niet terug. Onze beurzen zijn dus een soort tegemoetkoming aan de auteur voor bijvoorbeeld de financiering van zijn of haar artistiek project, professionele coaching of promotie in binnen- en buitenland. Wat evenementen en projecten betreft, kan men eerder spreken van een soort culturele sponsoring. Die financiering gebeurt binnen een partnerschap. We organiseren samen een netwerkmoment voor de sector. Bij filmfestivals kan dat een exclusieve filmavond voor onze leden zijn. Of we krijgen ruimte om in het programma een infosessie, een pitch of een speed date voor de sector te organiseren.’
Wie bepaalt wie er een beurs krijgt?
Olivier Maeterlinck: ‘Beurzen vallen onder welomlijnde voorwaarden die door een externe commissie met experten uit het veld worden vastgelegd. Als een aanvraag voldoet aan alle voorwaarden kennen we een beurs automatisch toe. We creëren afhankelijk van actuele noden en in overleg met beroepsfederaties vaak nieuwe beurzen die afgestemd zijn op de realiteit van de sector. Na de eerste lockdown merkten we bijvoorbeeld dat concertorganisatoren een klein budget hadden door het beperkte publiek dat ze per voorstelling maar konden toelaten. We hebben dan een nieuwe beurs ontwikkeld waarmee muziekbands met een extra muzikant of een licht- of geluidstechnicus konden optreden. Zo zijn er ook nieuwe beurzen voor het vergoeden van livestreams, voor het opnemen van videoclips, de organisatie van schrijfsessies, lezingen, signeersessies, enzovoort. Van een aantal bestaande beurzen hebben we in 2020 ook de toegangscriteria versoepeld, zodat meer aanvragers er aanspraak op konden maken.’
En wie beslist welke evenementen of projecten financiële steun ontvangen?
Olivier Maeterlinck: ‘Diezelfde commissie behandelt alle aanvragen tot steun. Ze bekijkt enerzijds of een aanvraag voldoet aan een aantal formele criteria die zijn vastgelegd in het bijbehorende reglement. Anderzijds beoordeelt ze in hoeverre een evenement of project bijvoorbeeld de creatie, internationalisering en exploitatie stimuleert of verdere professionalisering van de sector nastreeft of ook oog heeft voor duurzaamheid, diversiteit of multidisciplinariteit. Als een evenement inzet op ecologie, gendergelijkheid of op een breed publiek mikt, kan dit een extra troef zijn die een financieringsaanvraag gunstig kan beïnvloeden. Ten slotte willen we ook garanties krijgen van de organisatoren of initiatiefnemers dat zij de auteurs of artiesten op een correcte manier vergoeden voor hun prestaties.’
Hoe hebben de leden vorig jaar gereageerd op de extra financieringsmogelijkheden?
Olivier Maeterlinck: ‘Zeer positief. Veel auteurs hebben dankzij die financiering tijdens de coronaperiode toch hun creatie kunnen maken, projecten kunnen realiseren of de promotie ervan kunnen verzorgen. Door het wegvallen van inkomsten uit live is er een enorme financieringsbehoefte ontstaan. Mede dankzij het extra relancebudget konden we dit jaar opnieuw de meerderheid van de aanvragen die we ontvingen, goedkeuren. Sabam for Culture zal haar leden en de sector blijven ondersteunen zolang het mogelijk is. Zelfs met kleine bedragen komt men soms al een heel eind.’
Wat brengt de toekomst voor het cultuurfonds?
Olivier Maeterlinck: ‘We willen nog meer de focus leggen op het steunen en begeleiden van beloftevol talent. En voorzien in de juiste financiering die een auteur op dat moment in zijn of haar carrière nodig heeft. De carrière van een auteur is zelden een rechte lijn en de noden verschillen naargelang hij of zij zich in het begin of verder in zijn of haar artistieke carrière bevindt. Of nog: voor, tijdens of na het creatie- of productieproces is er een andere financiële ondersteuning nodig. Tot slot willen we binnen onze werking en ondersteuning de komende jaren nog meer aandacht schenken aan het verder professionaliseren van de sector met onder meer de organisatie van infosessies, masterclasses en workshops.
Sabam for Culture in 2020:
In volle coronatijd focuste Sabam for Culture op vier pijlers: beurzen, prijzen, structurele steun aan beroepsfederaties en steun aan projecten & evenementen. Het reikte 563 beurzen uit in de disciplines muziek, audiovisueel werk, theater en dans, literatuur en visuele kunsten. 90 projecten en evenementen kregen financiële steun. 28 auteurs werden in 2020 gehuldigd met een geldprijs, geschonken door Sabam for Culture. Zeventien beroepsfederaties zoals Genootschap Artiesten Lichte Muziek (GALM), de Unie van Regisseurs en de Scenaristengilde ontvingen structurele steun. Daarnaast startte Sabam for Culture nieuwe initiatieven om auteurs en cultuurorganisatoren in de coronacrisis extra te ondersteunen.
