In 2020 vertegenwoordigden de inkomsten uit auteursrechten zo’n 126 miljoen euro, zo maakt auteursvereniging Sabam vandaag bekend tijdens haar jaarlijkse aandeelhoudersvergadering. In 2019 was dat nog 156 miljoen euro. Een daling met maar liefst 30 miljoen euro.
De inkomstenstroom van de auteursvereniging kreeg in het jaar waarin de coronacrisis losbarstte duidelijk een enorme klap (-19%). De redenen liggen voor de hand: evenementen, fuiven, concerten en theateropvoeringen werden massaal geannuleerd. En een volledig festivalseizoen viel op slag weg.
Onmiddellijke gevolgen voor theater
De theaterwereld ondervindt door de coronamaatregelen nu al een grote impact. Dat komt omdat auteursrechten in deze sector per opvoering worden verdeeld, waardoor het gebrek aan voorstellingen zich daar ook meteen laat voelen. Het onmiddellijke gevolg: een daling van 37% in de inkomsten uit rechten voor theaterauteurs.
“Sabam probeerde het verlies aan inkomsten voor artiesten in kaart te brengen en zo ook de schade op lange termijn op te meten. Dat alleen al was in mijn ogen echt betekenisvol. Dankzij de betaling van auteursrechten zorgden ze de voorbije maanden toch voor een soort vangnet.” licht Ans Van den Eede - actrice en theatermaakster - toe.
Voor de andere sectoren – muziek, audiovisuele werken, visuele kunsten en literatuur - zullen de gevolgen pas écht zichtbaar worden in 2021. Dat komt omdat de inkomsten uit auteursrechten daar over het algemeen het volgende jaar worden verdeeld op basis van de ontvangen speellijsten van organisatoren en omroeporganisaties.
Dat verklaart ook waarom de auteursvereniging er in het jaar waarin de pandemie losbarstte in slaagde om 112 miljoen euro aan auteursrechten te verdelen aan haar auteurs, zowat 2 miljoen euro meer in vergelijking met 2019. Op dat vlak genoten de 43.000 aandeelhouders van de vereniging dit jaar nog van de goede resultaten uit het verleden.
Toekomst oogt niet rooskleurig
De verwachtingen voor de nabije toekomst ogen dan weer heel wat minder rooskleurig. Kijkt ze naar de absolute cijfers, dan verwacht Sabam dat het de muziek- en theaterauteurs zijn die zowel in 2021 als 2022 het zwaarst getroffen zullen worden door de crisis.
“We horen bij de sector die het hardst getroffen is: cultuur was de eerste sector die moest sluiten en we zullen vermoedelijk bij de laatsten zijn die terug op volle kracht kunnen draaien. Er wordt te weinig stilgestaan bij het feit dat de culturele sector de motor is van onze economie. Een horecazaak zonder muziek: dat kun je je toch niet voorstellen? Er is geen cinema zonder film en geen enkel cultureel centrum kan zonder artiesten op het podium.” legt Carine Libert - CEO van Sabam - uit.
Onverminderde steun aan auteurs blijven voortzetten
Veel auteurs hebben het vandaag financieel ontzettend zwaar. Sabam berekende eerder al dat haar leden sinds het begin van de crisis bijna 54 miljoen euro aan auteursrechten zijn misgelopen. Om hen te helpen het hoofd boven water te houden kunnen zij sinds april 2020 hun opgebouwde reserve uit het Sociaal Fonds van Sabam uitzonderlijk gedeeltelijk of volledig opvragen. 9.000 auteurs krijgen op die manier toegang tot een bedrag van meer dan 18 miljoen euro. Sabam registreerde tot op vandaag meer dan 1.400 aanvragen, goed voor een totaalbedrag van 3,9 miljoen euro.
Na lange onderhandelingen heeft de federale regering onlangs ook besloten ruim 19 miljoen euro vrij te maken om auteurs en artiesten te compenseren voor de rechten die ze in 2020 en 2021 zijn misgelopen. Van dit bedrag ontvangt Sabam 16 miljoen euro om haar auteurs te vergoeden voor een deel van hun rechten die ze in die periode verloren als gevolg van de coronamaatregelen.
1,5 miljoen euro voor meer dan 700 culturele initiatieven
Door de ondersteuning van bestaande en nieuwe initiatieven bleef Sabam ook in volle crisis aan de zijde staan van haar auteurs en uitgevers. Via Sabam for Culture investeerde ze het afgelopen jaar 1,5 miljoen euro in meer dan 700 culturele initiatieven. En voor de ondersteuning en de relance van de culturele sector werd daar nog een extra budget van een half miljoen euro aan toegevoegd. Op die manier kon ze dubbel zoveel beurzen toekennen dan voorgaande jaren: 563 om precies te zijn.
De nieuwe kortfilm van Ramy Moharam Fouad - fotograaf, regisseur en creative director – was één van de vele projecten die kon rekenen op extra ondersteuning. “Dat mijn voorstel geselecteerd werd voor een beurs, bewijst dat ik niet de enige ben die in dit project gelooft. Als je aan potentiële financiers kunt vertellen dat een instituut als Sabam overtuigd is van je project, dan komt dat extra geloofwaardig over.” zegt hij daarover.
Lees het volledige activiteitenrapport 2020.